7 حقیقت جشن کریسمس که باید بدونی!!!

بسیاری از مردم جهان هرساله کریسمس را با هدف گرامیداشت سالگرد تولد عیسی مسیح جشن می‌گیرند و آن را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراسم مذهبی و فرهنگی می‌شناسند. این مراسم فرصتی را برای خانواده‌ها فراهم می‌کند که دور هم جمع شوند و از سپری کردن تعطیلات در کنار یکدیگر لذت ببرند.

اما روز گرامیداشت این جشن و آداب برگزاری آن در کشورهای مختلف یکسان نیست. معمولا بزرگ‌ترها در این روز داستان‌ها و افسانه‌هایی منطبق با فرهنگ سرزمین خود برای کودکان تعریف می‌کنند، غذاهای سنتی می‌پزند و شادی‌شان را از تولد مسیح به شیوه‌های گوناگون ابراز می‌کنند. اگر می‌خواهید با تاریخچه این جشن، سمبل‌ها و آداب، رسوم و نحوه برگزاری آن در فرهنگ‌های متفاوت آشنا شوید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

کریسمس چیست و چرا جشن گرفته می‌شود؟

شاید این سوال برای شما هم مطرح شده باشد که کریسمس چیست؟ و چه جایگاهی در فرهنگ مذهبی مسیحیان دارد؟ در بسیاری از کشورهای جهان هر سال روز ۲۵ دسامبر را به‌مناسبت گرامیداشت سالگرد تولد عیسی مسیح جشن می‌گیرند. اما این جشن تنها مختص پیروان مسیح نیست و فارغ از منشاء مذهبی به مراسمی بین‌المللی تبدیل شده است.

ریشه این کلمه به مراسم عشای ربانی در روز مسیح و رستاخیز او برمی‌گردد و به زمانی اشاره دارد که حضرت مسیح سه روز پس از مصلوب شدن از میان مردگان برخواست و به زندگی بازگشت. مسیحیان خدا را به‌عنوان پدر و عیسی را به‌عنوان پسر خداوند پذیرفته‌اند و میلاد مسیح را نشان‌دهنده عشق خدا به انسان می‌دانند.

تاریخچه جشن کریسمس: از گذشته‌های دور تا امروز

مردم اروپا قرن‌ها پیش از ولادت حضرت عیسی، در تاریک‌ترین روزهای زمستان نزدیک شدن روزهای گرم و نورانی را جشن می‌گرفتند. بسیاری از آن‌ها در سخت‌ترین زمستان‌ها نیز به امید آمدن خورشید شاد و خوشحال بودند. روزهای پایانی ماه دسامبر زمان مناسبی برای برگزاری جشن در اروپا بود و در آن زمان بسیاری از گاوها ذبح می‌شدند تا مردم در روزهای سرد برای تامین تغذیه آن‌ها دچار مشکل نشوند. به‌علاوه گوشت گاوهای ذبح‌شده منبع مناسبی برای تهیه غذا در زمستان بود.

در اسکاندیناوی جشن انقلاب زمستانی از ۲۱ دسامبر تا ژانویه ادامه داشت. پدران و پسران به نشانه بازگشت خورشید، کنده‌های بزرگ چوب را به خانه می‌آوردند و آتش می‌زدند. این جشن تا زمان سوختن کامل چوب‌ها ادامه داشت که ممکن بود حدود دو هفته طول بکشد. رمی‌ها و آلمانی‌ها نیز در این روزها جشن‌هایی منطبق با اعتقادات آیینی و سنتی خود برگزار می‌کردند.

در نخستین سال‌ها پس از تولد حضرت عیسی عید پاک به‌عنوان عید اصلی مسیحیان جشن گرفته می‌شد. در قرن چهارم مقامات کلیساها تصمیم گرفتند، ولادت مسیح را به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تعطیلات معرفی کنند.

این جشن که در راستای جشن‌های انقلاب زمستانی برگزار شد، به‌مرور زمان متناسب با عقیده‌های پیروان آن حضرت تغییر کرد. امروزه بیشتر مردم این مراسم را با تزئین درخت‌ها کاج، آویزان کردن جوراب از شومینه‌ها، ساخت تاج‌های گل و طبخ غذاهای خاص جشن می‌گیرند که هریک نمادی از یک واقعه تاریخی، اعتقاد مذهبی یا باور فرهنگی است.

چرا کریسمس را در تاریخ ۲۵ دسامبر جشن می‌گیریم؟

تاریخ دقیق ولادت مسیح در کتاب مقدس ذکر نشده و این کتاب تنها به تشریح وقایع مرتبط با آن پرداخته است. به‌همین دلیل روز تولد عیسی با توجه به روایت‌های موردقبول در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است.

مسیحیان مصر تا قرن چهارم ششم ژانویه را به‌عنوان تاریخ میلاد مسیح در نظر می‌گرفتند و رسوم و آیین‌های بزرگداشت آن را در این روز به‌جا می‌آوردند. این روز به‌دلیل تداخل با جشن‌های انقلاب زمستانی که اغلب توسط بت‌پرستان برگزار می‌شد، نزد برخی رهبران مذهبی موردپذیرش قرار نگرفت. در کشورهایی مثل ارمنستان و روسیه که آیین‌های بت‌پرستی رواج نداشت، همچنان مراسم جشن کریسمس را در ششم ژانویه برگزار می‌کنند.

در اواخر قرن سوم یا اوایل قرن چهارم «پاپ ژولیوس اول»، یکی از رهبران کلیسای غربی ۲۵ دسامبر را به‌عنوان روز تولد عیسی معرفی کرد. این تاریخ از دیدگاه برخی افراد مذهبی نشانه‌ای از آشکار شدن خورشید و پیروزی نور و گرما بر روزهای سرد و تاریک زمستان به‌حساب می‌آید.

تاریخچه درخت کریسمس: سنتی که از کجا شروع شد؟

تزئین کردن درخت کاج و استفاده از برگ‌های صنوبر به‌عنوان ریسه طبیعی در این جشن رسمی است که ریشه آن به قرن‌ها پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. در قرن‌های گذشته درختان و گیاهانی که در تمام طول سال سبز می‌ماندند، برای انسان‌ها معنای خاصی داشتند. بسیاری از مردم باستان همیشه شاخه‌های سبز را روی در و پنجره خانه‌های خود آویزان می‌کردند و عقیده داشتند که این گیاهان همیشه‌سبز، آن‌ها را از گزند جادوگران، ارواح شیطانی و بیماری‌ها حفظ می‌کنند.

افرادی که جشن‌های انقلاب زمستانی را برگزار می‌کردند، اعتقاد داشتند که خدای خورشید در سرمای زمستان ضعیف می‌شود و پس از آن مجددا بازمی‌گردد. شاخه‌ها و گیاهان همیشه‌سبز روزهای قدرتمندی خدای خورشید را به آن‌ها یادآوری می‌کردند.

رومیان باستان زمستان هر سال جشنی به افتخار زحل، خدای کشاورزی برگزار می‌کردند. آن‌ها می‌دانستند که این انقلاب زمستانی به‌معنی نزدیک شدن زمان سرسبزی مزارع و پربار شدن باغ‌ها و درختان است. بنابراین همیشه از برگ‌های سبز به‌عنوان تزئینات خانه‌ها و معابد بهره می‌گرفتند. مردم اروپای شمالی نیز شاخه‌های سبز را نمادی از زندگی ابدی می‌دانستند.

تاریخچه تزیین درخت کریسمس به شکل امروزی در کشورهای مختلف متفاوت است. با وجود این گفته می‌شود که این درخت نخستین‌بار در دهه ۱۶۰۰ میلادی در کشور آلمان برای این مراسم تزئین شده است. همچنین مهاجران آلمانی این سنت را به کانادا منتقل کردند.

بابانوئل کیست و چگونه تبدیل به نماد کریسمس شد؟

بابانوئل یکی از شخصیت‌های افسانه‌ای است که در این روز به بچه‌های سرتاسر جهان هدیه می‌دهد. او که با نام سانتا هم شناخته می‌شود، شخصیتی شبیه سنت نیکلاس، اسقف قرن چهارم دارد. این مرد بسیار ثروتمند و مهربان پدر و مادر خود را در کودکی از دست داده و به‌دلیل کمک‌های مخفیانه به فقرا و نیازمندان به شهرت رسیده بود. هلندی‌ها با انتقال داستان‌هایی درباره این اسقف مسیحی به آمریکا باعث شدند که افسانه‌های بابانوئل جهانی شوند.

تصاویر فعلی بابانوئل بر اساس نقاشی‌های چاپ‌شده از «توماس نست»، کاریکاتوریست معروف، در هفته‌نامه‌ها شکل گرفتند. در بسیاری از افسانه‌ها بابانوئل و همسرش در قطب شمال زندگی می‌کنند و تمام سال به‌همراه جن‌ها و پری‌های مخصوص‌شان هدایایی برای جشن کریسمس می‌سازند. کودکان برای او نامه‌هایی می‌نویسند و در آن‌ها درباره هدایای موردعلاقه‌شان صحبت می‌کنند.

در شب جشن بابانوئل سورتمه‌اش را با کادوهای بچه‌ها پر می‌کند و با هشت گوزن شمالی دنیا را دور می‌زند تا این هدیه‌ها را به صاحبانش برساند. او از دودکش شومینه پایین می‌رود تا مخفیانه کادو بچه‌ها را به دستشان برساند.

بیشتر مردم آمریکا دوست دارند که این شخصیت را به‌صورت پیرمردی شاد با کت و شلوار قرمز تصور کنند که یک گونی پر از اسباب‌بازی روی دوش گرفته است و به دور دنیا سفر می‌کند. در بعضی نقاط بریتانیا، سانتا یک شنل سبز کلاهدار به تن، یک عصا در دست و یک تاج گل روی سرش دارد. گفته می‌شود که تصویر او با این شمایل به داستان‌های اسطوره‌ای دوران بت‌پرستی برمی‌گردد.

بابانوئل در فرانسه یک شنل قرمز بلند می‌پوشد و به بچه‌های خوب هدیه می‌دهد. در مقابل این شخصیت پرنوئل قرار دارد. او کودکانی را که در سال گذشته رفتار درستی نداشته‌اند، تنبیه می‌کند. در فرهنگ مردم روسیه و اوکراین هم شخصیتی شبیه پرنوئل وجود دارد که با نام ددموروز شناخته می‌شود و بچه‌هایی را که از قوانین سرپیچی می‌کنند، می‌رباید. افسانه ددموروز در سال‌های اخیر تغییر کرده است و به‌جای تنبیه کودکان به آن‌ها هدیه می‌دهد.

راز جوراب‌های کریسمسی که کنار شومینه آویزان می‌شوند

 خیلی هیجان‌انگیز است که صبح جشن کریسمس از خواب بیدار شوید و ببینید جوراب‌هایی که شب قبل از شومینه آویزان کرده بودید، پر از هدیه و خوراکی‌های خوشمزه هستند. آویزان کردن جوراب از شومینه یکی از سنت‌های این جشن است که منشاء اصلی‌اش مشخص نیست. روایت‌ها و افسانه‌های زیادی درباره این فرهنگ وجود دارد که محبوب‌ترین آن‌ها درباره یک پدر و سه دختر او است.

پدر که همسر خود را از دست داده است و برای تامین مخارج زندگی تلاش می‌کند، موفق نمی‌شود در این روز برای هر سه فرزندش هدیه بخرد. بابانوئل که مشکلات این خانواده را می‌شنود، مخفیانه به خانه آن‌ها می‌رود. با دیدن جوراب‌هایی که برای خشک شدن بالای شومینه آویزان شده‌اند، تصمیم می‌گیرد که جوراب‌ها را با سکه‌های باارزش پر کند و برای این کار از دودکش شومینه استفاده می‌کند.

روایت دیگر این است که در قدیم بچه‌ها شب پیش از جشن کفش‌های خود را بیرون می‌گذاشتند و داخل آن‌ها را با یونجه پر می‌کردند تا خر بابانوئل پس از سفری طولانی گرسنه نماند. صبح آن روز به‌جای یونجه هدایای مختلفی داخل کفش‌ها پیدا می‌کردند.

گوزن‌های بابانوئل: داستان‌های واقعی و ترفندهای بازاریابی

طبق افسانه‌ها مدت زیادی طول کشید تا گوزن‌های شمالی با بابانوئل متحد شوند، اما پس از آن توانستند، جای خود را در داستان‌های کریسمس باز کنند!

تا مدت‌ها هیچ نشانه‌ای از گوزن‌های شمالی در افسانه‌های این جشن دیده نمی‌شد. دلیل آن را کاهش تعداد این حیوانات پس از عصر یخبندان و پراکنده شدن‌شان در شمال اسکاندیناوی و کوه‌های اورال می‌دانند. تعداد گوزن‌های شمالی به‌اندازه‌ای کاهش یافت که کمتر کسی درباره آن‌ها صحبت می‌کرد.

اولین مواجهه با گوزن‌های شمالی به سال ۱۸۰۹ میلادی برمی‌گردد. در آن سال «واشینگتن ایروینگ» مجموعه‌ای از طرح‌های بابانوئل منتشر کرد و او را سوار بر سورتمه‌ای که با یک گوزن شمالی کشیده می‌شد، بر فراز آسمان‌ها به تصویر کشید.

در سال ۱۸۲۱ در یک کتاب کودکانه آمریکایی به گوزن‌های شمالی اشاره شد که احتمالا به‌خاطر زمستان‌های سخت آن سال‌های آمریکا این موضوع موردتوجه نویسنده قرار گرفته است. زیرا زمین‌های پوشیده از برف امکان تردد هر وسیله نقلیه‌ای به‌جز سورتمه را از بین می‌برد.

تعداد گوزن‌های شمالی در آثار مرتبط با جشن کریسمس خیلی سریع افزایش یافت. کتاب شعری که در سال ۱۸۲۳ منتشر شد، بابانوئل را چاق و کوچک، سوار بر سورتمه‌ای توصیف می‌کرد که توسط هشت گوزن شمالی کشیده می‌شد. در همین سال‌ها بود که سانتا به اروپا هم وارد شد و هشت گوزن شمالی‌اش را هم با خود به آنجا برد.

در سال ۱۹۳۹ فروشگاه‌های بزرگ به انتشار کتاب‌هایی درباره بابانوئل و گوزن‌هایش تمایل پیدا کردند و معمولا این کتاب‌ها را به کودکانی هدیه می‌دادند که در طول تعطیلات از شعبه‌های آن‌ها بازدید می‌کردند.

تاج‌های آویزان در کریسمس: معنای نمادین پشت درب خانه‌ها

در کشورهایی که میلاد مسیح را جشن می‌گیرند، در روزهای منتهی به این مراسم می‌توانید تاج‌های گل را روی در خانه‌ها، نرده‌ها، تیرهای چراغ برق و پنجره‌ها ببینید. ریشه این فرهنگ به سنت‌ها و تمدن‌های باستانی برمی‌گردد و به‌عنوان نمادی از جاودانگی و زندگی ابدی شناخته می‌شود. در طول تاریخ گل‌ها نشانه زندگی، تجدید قوا و بازگشت بوده‌اند و به‌همین علت در گذشته تاج‌های گل را دور سر یا کمر می‌بستند.

ورزشکاران یونانی پس از پیروزی حلقه‌های گل دریافت می‌کردند و در امپراتوری‌های ایران و روم افراد دارای قدرت و مقام آن‌ها را روی سر می‌گذاشتند. در سوئد نیز به‌مناسبت بازگشت نور پس از انقلاب زمستانی شمع‌ها را داخل حلقه‌های گل قرار می‌دادند. با وجود این مفهوم تاج گل برای مسیحیان فراتر از این‌ها است.

توت‌های قرمزی که معمولا برای ساخت این تاج‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد، نمادی از خون عیسی است. برگ‌های خاردار نیز نشانه‌ای از تاج خاری است که مسیح هنگام مصلوب شدن بر سر داشت.

داستان آب‌نبات عصایی کریسمس: تاریخچه و معنای آن

در روزهای نزدیک جشن کریسمس بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ تاج‌های گل و مجسمه‌های بابانوئل را در این مراکز قرار می‌دهند و درخت‌های کاج یا صنوبر و ظرف‌های مخصوص را با آب‌نبات‌های عصایی تزئین می‌کنند. این آب‌نبات‌ها که از نیشکر تولید می‌شوند، به‌عنوان محبوب‌ترین تنقلات در این روزها شناخته می‌شوند و مثل شکلات داغ، شیرینی زنجبیلی، کیک‌ها و کلوچه‌های میوه‌ای جزء جدایی‌ناپذیر این جشن هستند.

قدمت تهیه آب‌نبات با استفاده از نیشکر به قرن هفدهم میلادی برمی‌گردد. با وجود این تولید آب‌نبات‌های عصایی در دهه ۱۸۰۰ در آمریکا رواج پیدا کرد. به‌گفته انجمن ملی شیرینی‌پزی آمریکا در سال ۱۸۴۷ بود که «آگوست ایمگارد»، مهاجر آلمانی-سوئدی، برای دکوراسیون یک درخت صنوبر از این آب‌نبات‌ها و تزئینات کاغذی استفاده کرد. «سوزان بنجامین»، نویسنده و مورخی که به‌صورت اختصاصی درباره تاریخچه شکر مطالعاتی داشته است، همین موضوع را علت رواج این تنقلات برای تزئین درخت می‌داند.

روایت‌های دیگری هم درباره تولید این محصول وجود دارد. برخی افراد ادعا می‌کنند که این آب‌نبات‌ها نماد نام مسیح هستند. در حقیقت شکل عصایی آن را با حرف نام Jesus مرتبط می‌دانند. بیشتر این تنقلات با ترکیب رنگی سفید و قرمز تولید می‌شوند. به‌همین علت این افراد رنگ سفید را مظهر خلوص تولد مسیح و رنگ قرمز را نشانه خونی می‌دانند که پس از مصلوب شدن روی صلیب ریخته شد.

تزئینات کریسمس: نقره‌ای و طلایی و معنای آن‌ها

رنگ نقره‌ای رنگ نور خالص است. در انجیل یوحنا می‌خوانیم: «در ابتدا کلمه بود و کلمه نزد خدا بود و کلمه خدا بود… در او حیات بود و حیات نور انسان بود. و نور در تاریکی می‌درخشید و تاریکی آن را درنیافت… و کلمه جسم گردید و میان ما مسکن گزید و ما بر جلال او نگریستیم… پر از فیض و راستی.» با توجه به این آیه از کتاب مقدس، نقره‌ای را رنگ آمدن مسیح به زمین و تجسم نور آسمان می‌دانند که تاریکی را روشن می‌کند.

رنگ طلایی نمادی از ظرافت، ثروت و ستاره است که مسیحیان آن را ستاره راهنما نیز تعبیر می‌کنند. این رنگ در کتاب مقدس با مفاهیمی مثل ثروت، سلطنت و اولوهیت گره خورده است.

در داستان تولد مسیح می‌خوانیم حکیمانی که به دیدار نوزاد آمده بودند، با تقدیم هدایی از جنس طلا مقام سلطنت او را به رسمیت شناختند. نور و گرما یکی دیگر از نمادهای این رنگ است. استفاده از آن در تزئینات جشن کریسمس شکوه مراسم را افزایش می‌دهد. در حقیقت این رنگ نشان‌دهنده گرما و نور الهی ناشی از تولد مسیح است.

ستاره راهنمای بیت‌لحم همان ستاره‌ای است که حکیمان را به زادگاه عیسی هدایت می‌کند و اغلب با رنگ طلایی نشان داده می‌شود. یکی دیگر از دلایل استفاده از این رنگ در تزئینات این جشن ادای احترام به نقش پررنگ آن ستاره در هدایت انسان به‌سوی امید و رستگاری است.

چرا شیرینی زنجبیلی در کریسمس محبوب است؟

از میان تمام شیرینی‌های این مراسم کوکی‌های زنجبیلی طرفداران بیشتری دارند و گفته می‌شود که برای اولین‌بار بین قرن‌های ۱۵ تا ۱۸ میلادی در آلمان تولید شدند. به‌گفته «سام بیلتون»، مورخی که به‌طور اختصاصی درباره غذا تحقیق می‌کند، این شیرینی‌ها در قرون وسطی در خاندان سلطنتی ملکه ویکتوریا سرو می‌شد. او همچنین یک دستور پخت منحصربه‌فرد را نزد خانواده دیکنز یافته است.

اصلی‌ترین تفاوت نمونه‌های اولیه این شیرینی‌ها با کوکی‌های مدرن روش تهیه آن‌ها است. مدل‌های اولیه را با استفاده از عسل و آرد می‌پختند و علت آن هم گران بودن ادویه و شکر در آن دوران بود. امروزه برای طبخ کوکی‌های زنجبیلی از موادی مثل پودر دارچین، جوز هندی، گل میخک و تخم گشنیز استفاده می‌کنند. زنجبیل به هضم غذا، جلوگیری از سوزش معده و نفخ کمک می‌کند و به‌همین دلیل در آن دوران این شیرینی را به‌عنوان دسر پس از صرف وعده اصلی در مراسم خاص سرو می‌کردند.

ملکه ویکتوریا و پرنس آلبرت نخستین کسانی بودند که درخت کریسمس را به‌وسیله این کوکی‌ها تزئین کردند. با گذشت زمان و کاهش قیمت مواد اولیه پخت کوکی زنجبیلی، طبخ آن برای تمام اقشار جامعه امکان‌پذیر شد و تزئین درخت با استفاده از این تنقلات رواج پیدا کرد.

در این سال‌ها سنت تزئین درخت به‌وسیله این کوکی‌ها منسوخ شده است. با وجود این طبخ و سرو آن‌ها در شب‌های جشن همچنان رایج است.

آهنگ‌های معروف کریسمس از گذشته تا امروز

این روزها زمان تهیه هدیه کریسمس برای بچه‌ها، خوردن تنقلات خوشمزه و گوش کردن به محبوب‌ترین آهنگ‌های جشن است. با بررسی آهنگ‌هایی که بین سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰ میلادی نوشته شده‌اند، متوجه می‌شویم که بسیاری از آن‌ها در دسته محبوب‌ترین‌ها از گذشته تا امروز قرار می‌گیرند. دلایل زیادی وجود دارند که یک آهنگ را به ترانه‌ای ماندگار تبدیل می‌کنند که موضوع ترانه از مهم‌ترین آن‌ها است.

ترانه‌های توصیف‌کننده روزهای تعطیلات در هوای برفی یا آهنگ‌هایی با مضمون «کریسمس مبارک» از گذشته تا امروز طرفداران زیادی داشته‌اند. با وجود این موضوع‌هایی مثل برگزاری مهمانی، با هم بودن در خانه یا جشن گرفتن در هوای سرد زمستان مورداستقبال قرار نگرفته‌اند.

احتمالا آهنگ‌های قدیمی حسی نوستالژیک را نیز به مخاطبان منتقل می‌کنند. بسیاری از افراد هنگام تزئین درخت یا پختن شیرینی ترانه‌هایی را زمزمه می‌کنند که برای آن‌ها یادآور روزهای شیرین کودکی است. مثل ترانه کریسمس سفید از بینگ کرازبی یا آهنگ کریسمس نات کینگ کول.

غذاهای ویژه جشن کریسمس: از شام کریسمس تا دسرهای خوشمزه

معمولا در این شب تمام اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند تا در کنار یکدیگر لذت چشیدن خوراکی‌هایی را تجربه کنند که طرز تهیه آن‌ها نسل‌به‌نسل منتقل شده است. غذاهای سنتی شب جشن در فرهنگ‌های مختلف متفاوتند و جزء جدایی‌ناپذیر این مراسم به‌حساب می‌آیند:

• ایالات متحده آمریکا: در سرتاسر آمریکا گوشت بوقلمون را به‌عنوان غذایی رایج در شب کریسمس می‌شناسند و آن را با مخلفات سنتی مثل پوره سیب‌زمینی و سس کرن‌بری تزئین می‌کنند. پای کدوتنبل هم یکی از دسرهای پرطرفداری است که معمولا بعد از صرف غذای اصلی سرو می‌شود.
• ایتالیا: در ایتالیا خانواده‌ها برای برپایی یک جشن مجلل به‌صرف غذاهای دریایی مختلف دور هم جمع می‌شوند. ماهی شور، میگو و کالاماری بعضی از محبوب‌ترین این خوراکی‌ها هستند.
• انگلستان: پودینگ کریسمس انگلیسی در تمام دنیا شهرت دارد و نمادی از شادی روزهای جشن و تعطیلات است.
• ژاپن: مرغ کنتاکی شام منحصربه‌فرد ژاپنی‌ها برای برگزاری این جشن باشکوه است. این سنت از دهه ۱۹۷۰ میلادی و به‌دلیل بازاریابی موفق KFC در این کشور باب شد. معمولا یک کیک نیز در کنار شام اصلی سرو می‌شود.
• مکزیک: ذرت تامالس یکی از محبوب‌ترین غذاهای این شب در مکزیک است. برای تهیه این غذا مواد مختلفی مثل گوشت، فلفل یا میوه تهیه می‌شود. آن‌ها را درون پوسته‌های ذرت می‌ریزند و آب‌پز می‌کنند. باکالائو یکی دیگر از خوراکی‌های این جشن است که با استفاده از ماهی کاد نمکی طبخ می‌شود.
• سوئد: گراولاکس یکی از غذاهای سنتی سوئد است که طبخ آن در این مراسم رواج دارد. برای پختن این غذا از سالمون پخته‌شده استفاده می‌کنند. کوفته، شاه‌ماهی و ژامبون سنتی نیز از دیگر خوراکی‌هایی هستند که معمولا برای این جشن طبخ می‌شوند.
• اتیوپی: غذای سنتی مردم اتیوپی در این شب دورو وات نام دارد و به‌عنوان خوراک ملی این کشور نیز شناخته می‌شود. برای طبخ آن قطعات مرغ را با پیاز و ادویه‌ای خاص تفت می‌دهند و آب‌پز می‌کنند.

جشن کریسمس در کشورهای مختلف: شباهت‌ها و تفاوت‌ها

مسیحیان سرتاسر جهان کریسمس را به مناسبت تولد عیسی مسیح جشن می‌گیرند. در روزهای منتهی به این روز تمام اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند، به یکدیگر هدیه می‌دهند و بعضی از لوازم کهنه منزل را جایگزین می‌کنند. هرچند که این مراسم در بسیاری از کشورها جشن گرفته می‌شود، اما نحوه برگزاری آن از بعضی جهات متفاوت است:

• زمان برگزاری جشن: بیشتر مسیحیان جهان این جشن را در تاریخ ۲۴ یا ۲۵ دسامبر برگزار می‌کنند. با وجود این مسیحیان یونان و سوریه و پیروان ارتدوکس تاریخ اصلی این مناسبت را روز ۶ ژانویه می‌دانند. در بعضی فرقه‌ها نیز ۱۸ ژانویه را به‌عنوان روز میلاد مسیح می‌شناسند.
• تزئین درخت: تزئین درخت کریسمس، کاج یا صنوبر رسمی رایج میان مردم بسیاری از کشورها است. بااین‌حال مسیحیان هند پیش از فرا رسیدن این مناسبت، درخت‌های انبه را به شیوه خاصی تزئین می‌کنند. در اوکراین این درخت‌ها با تار عنکبوت تزئین می‌شود. دلیل آن هم به یک افسانه قدیمی برمی‌گردد که در این روز یک عنکبوت وارد خانه خانواده فقیری می‌شود و تمام تارهای عنکبوت را به طلا تبدیل می‌کند. همزمان شدن این مراسم با تابستان در استرالیا باعث شده است که مردم این کشور درخت‌ها را با تم‌هایی مطابق فصل تزئین کنند.
• هدیه دادن: هدیه دادن یکی از معمول‌ترین و محبوب‌ترین سنت‌های جشن کریسمس است، اما در تمام کشورها و فرهنگ‌ها یکسان نیست. مثلا در ایالات متحده آمریکا رسم است که کودکان پیش از جشن درباره کادو موردعلاقه خود به بابانوئل نامه می‌نویسند و آن را درون جوراب بالای شومینه قرار می‌دهند. شب قبل از جشن والدین بچه‌ها در نقش این شخصیت افسانه‌ای ظاهر می‌شوند و هدایای فرزندان‌شان را زیر درخت قرار می‌دهند. رسم هدیه گرفتن در صربستان شگفت‌انگیز است. در این کشور کودکان دو هفته پیش از جشن پدر و مادر خود را می‌بندند و والدین برای آزاد شدن هدایایی با عنوان باج به آن‌ها می‌دهند.

کریسمس در ایران چگونه جشن گرفته می‌شود؟

بزرگ‌ترین بخش مسیحیان ایران را آشوری‌ها و ارمنستانی‌هایی تشکیل داده‌اند که سال‌های سال است به ایران مهاجرت کرده‌اند. آشوری‌ها ۲۵ روز پیش از میلاد مسیح روزه پرهیز می‌گیرند و گوشت و لبنیات را از رژیم غذایی‌شان حذف می‌کنند. در روز ۲۵ دسامبر در کلیسا حاضر می‌شوند و مراسمی تحت‌عنوان عشای ربانی برگزار می‌کنند.

مردم ارمنستان منطبق با آیین این کشور و تقویم مذهبی خود این جشن را در تاریخ ششم ژانویه برگزار می‌کنند. با وجود این معمولا در کلیسای وانک اصفهان در تاریخ ۲۵ دسامبر نیز مراسمی برگزار می‌شود. تزئین درخت، آویزان کردن جوراب از شومینه، طبخ غذا و شیرینی‌های مخصوص بعضی از مراسم جشن کریسمس در ایران به‌شمار می‌روند.

سبزی پلو با ماهی و کوکو سبزی خوراک رایج ارمنستانی‌های ایران در این شب است و در کنار آن شیرینی‌های سنتی مثل پروک و گاتا نیز سرو می‌شود. خانواده‌ها در این شب پس از صرف شام به کلیسا می‌روند و کشیش‌ها به خواندن دعا مشغول می‌شوند. مراسم بزرگداشت میلاد مسیح تا به صدا درآمدن ناقوس کلیسا در ساعت ۱۲ شب ادامه پیدا می‌کند.

در سال‌های اخیر حس‌وحال مسیحیان در این شب‌ها به ایرانیان هم منتقل شده است. تا جایی که در بسیاری از خیابان‌ها درخت‌های کاج تزئین‌شده، بابانوئل‌های قرمزپوش، ریسه‌های نورانی، شیرینی‌ها و تزئینات این جشن به چشم می‌خورند.

کریسمس برای همه: جشن همدلی فراتر از مرزهای مذهبی

در سال‌های اخیر بسیاری از افراد صرف‌نظر از اعتقادات مذهبی خود، این رویداد را جشن می‌گیرند. این مراسم شامل آداب و رسومی است که به تقویت پیوندهای اجتماعی و نزدیک شدن انسان‌ها کمک می‌کند. به‌همین دلیل بسیاری از مذاهب و فرهنگ‌ها در سرتاسر جهان آن را به روش‌های مختلف برگزار می‌کنند.

چگونه برای کریسمس آماده شویم؟ راهنمایی برای یک جشن به‌یادماندنی

برنامه‌ریزی برای برگزاری این جشن تنها راهکاری است که به شما امکان می‌دهد با صرف کمترین زمان، هزینه و انرژی بیش از اندازه شبی به‌یادماندنی رقم بزنید. از نکات زیر کمک بگیرید:

• تخمین هزینه‌ها: قبل از هر چیزی بهتر است، بودجه‌ای را برای خرید لوازم تزئینی، درخت کاج، مواد اولیه غذاها، شیرینی و هدیه‌ها در نظر بگیرید. با یادداشت کردن آن‌ها می‌توانید هزینه‌های خرید را مدیریت کرده و از تهیه اقلام اضافی جلوگیری کنید.
• یادداشت برنامه‌ها: تمام برنامه‌هایی را که برای روزهای کریسمس در نظر دارید، در تقویم یادداشت کنید. از طریق یادداشت روز برگزاری جشن مدرسه بچه‌ها، زمان سفارش شام، خرید لوازم تزئینی و درخت کاج همه کارها را در زمان مناسب انجام خواهید داد.
• یادداشت لیست مهمان‌ها: اگر قصد برگزاری مهمانی دارید، لیست مهمان‌ها را یادداشت کنید.
• دعوت از مهمان‌ها: بهتر است، به‌جای ارسال کارت از مهمان‌های خود به‌صورت تلفنی یا حضوری دعوت کنید. به این ترتیب متوجه می‌شوید که چند نفر در مراسم شرکت می‌کنند و می‌توانید شام، دسر، شیرینی و سایر تنقلات را به مقدار لازم تهیه کنید.
• خرید هدیه: نام افراد و هدیه‌ای را که قصد دارید، به آن‌ها تقدیم کنید، به‌صورت فهرست بنویسید. با انجام آن دیگر نیازی نیست که زمان زیادی را برای یافتن کادو هدر بدهید.
• یافتن بهترین دستور پخت غذا: برنامه‌های تلویزیونی، وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌های زیادی نحوه طبخ غذاهای لذیذ کریسمس را آموزش می‌دهند. این محتواها را قبل از نزدیک شدن به روزهای پرهیاهوی این جشن بررسی کرده و لیست خرید لوازم موردنیاز را یادداشت کنید.

سوالات متداول

سخن نهایی

کریسمس مهم‌ترین جشن مسیحیان است که هرساله در تاریخ ۲۵ دسامبر به‌مناسبت تولد عیسی مسیح برگزار می‌شود. این مراسم آیین‌ها و سنت‌های خاصی دارد که بعضی از آن‌ها در سرتاسر جهان مشابه هستند و بعضی دیگر بر اساس فرهنگ مردم کشورهای مختلف متفاوتند.

طبخ غذاهای سنتی مخصوص، تزئین درخت‌های کاج یا صنوبر، هدیه دادن و تعویض لوازم قدیمی منزل از رایج‌ترین این سنت‌ها محسوب می‌شوند. در این مقاله علاوه‌بر بررسی این رویداد و نمادها و نشانه‌های آن راهنمایی برای برپایی جشن کریسمس ارائه کردیم که با توجه به آن می‌توانید مراسمی باشکوه و به‌یادماندنی برگزار کنید.